Bạn biết gì về UNG THƯ ĐẠI TRÀNG?
Căn bệnh ung thư khiến tài tử Chadwick Boseman tử vong. Là căn bệnh ung thư đứng thứ hai về tỷ lệ tử vong tại Mỹ, và có xu hướng trẻ hóa.
Ung thư đại tràng phần lớn chỉ có ở người già thôi đúng không?
Mặc dù phần lớn các trường hợp ung thư đại tràng xuất hiện ở người già, nhưng bắt đầu có những trường hợp phát hiện ở người trẻ tuổi những năm gần đây.
Trong số những người trên 65, tỷ lệ ung thư đại trực tràng, bao gồm khối u trong trực tràng hoặc ruột kết, có chiều hướng giảm đi, bởi vì họ thăm khám bác sỹ thường xuyên (sàng lọc sớm). Mặc dù vậy đây vẫn là căn bệnh có tỷ lệ tử vong đứng thứ 2 tại Mỹ bao gồm cả nam và nữ, và những trường hợp bị bệnh tăng lên khoảng 2% những năm gần đây với những người dưới 50 tuổi – Báo cáo được lấy từ Hiệp Hội Ung Thư Hoa Kỳ.
Chuyên gia không đưa ra lời giải thích chính xác. Đối với một số bệnh nhân, béo phì, tiểu đường, hút thuốc hoặc lịch sử gia đình có người bị ung thư là nguyên nhân chính, nhưng có rất nhiều người có ung thư đại trực tràng không có các yếu tố trên.
“Điểm mấu chốt là chúng tôi không biết,” Bác sỹ Robin B. Mendelsohn, đồng giám đốc tại Trung Tâm Ung Thư Đại Trực Tràng Khởi Phát Ở Người Trẻ của Memorial Sloan Kettering Cancer Center cho biết, trung tâm này được mở ra vào năm 2018 để chăm lo cho những bệnh nhân trẻ và nghiên cứu những lý do gây nên căn bệnh phục vụ công tác điều trị. Cô ấy và cộng sự đang tìm hiểu những vấn đề về ăn kiêng, việc sử dụng kháng sinh, và hệ vi sinh – yếu tố đã thay đổi rất nhiều từ thế hệ sinh ra trong những năm 1960 và sau này – góp phần điều trị ung thư ở những người trẻ tuổi.
Khi nào thì bắt đầu quá trình sàng lọc ung thư?
Mọi người được khuyên bắt đầu quá trình sàng lọc ở tuổi 45, Hiệp Hội Ung Thư Hoa Kỳ và những tổ chức chuyên gia khuyến cáo. Nhưng với những người có lịch sử gia đình có tiền sử ung thư đại tràng thì nên kiểm tra ở tuổi 40, hoặc khoảng 10 tuổi trẻ hơn tuổi mà thành viên trong gia đình bị chuẩn đoán ung thư, càng sớm càng tốt.
Dr. Mendelsohn cũng khuyến cáo sàng lọc sớm với những người có tiền sử viêm ruột, như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn, và những người được chiếu xạ ở vùng bụng hoặc xương chậu.
Quá trình sàng lọc được thực hiện với nhiều kiểm tra khác nhau dựa trên mẫu phân, hoặc kiểm tra dựa trên hình ảnh với những phương pháp nội soi. Sự tổn thương từ những phương pháp kiểm tra này là rất nhỏ. Quá trình chuẩn bị cho nội soi, một ngày trước kiểm tra uống dung dịch để làm sạch đại tràng, khiến chúng ta không thấy thoải mái lắm. Nhưng lợi thế của quá trình nội soi là cho chúng ta thấy nếu phát hiện Polyps có thể là quá trình hình thành tiền ung thư, chúng sẽ được lấy ra ngay trong quá trình kiểm tra, Dr. Mohameh E. Salem cho biết- Phó giáo sư y khoa của Levine Cancer Institute ở Atrium Health in Charlotte, N.C
Ông cho biết: “Việc phát hiện sớm ung thư tạo nên sự khác biệt rất lớn so với muộn”
“Tỷ lệ sống sót sau 5 năm cho người trẻ ở giai đoạn đầu l à 94%”, Rebecca L. Siegel, Giám đốc khoa học nghiên cứu khảo sát của Hiệp Hội Ung Thư Hoa Kỳ. Cho những người ở giai đoạn sau của căn bệnh, tỷ lệ sống sót sẽ còn khoảng 20%. Chuẩn đoán sớm, là chìa khóa của sự sống và cái chết – Bà cho biết.
Diễn viên Boseman được cho biết anh ta đang ở giai đoạn 3 của ung thư đại tràng, thông tin lấy từ thông báo cái chết của anh ta trên Instagram. Dr. Mendelsohn cho biết những bệnh nhân ở giai đoạn 3 “có khoảng 60% đến 80% cơ hội chữa lành”, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố bệnh ung thư có đáp ứng được phương pháp hóa trị hay không.
Có sự khác biệt về chủng tộc trong nguy sơ mắc ung thư đại tràng hay không?
Có. Dựa vào báo cáo gần đây của Hiệp Hội Ung THư Hoa Kỳ cho biết, tỷ lệ ung thư đại trực tràng cao hơn ở người da đen. Từ năm 2012 đến 2016, tỷ lệ mắc bệnh ở người da đen không có gốc Tây Ban Nha là 47,5 trên 100.000 người, cao hơn khoảng 20% so với những người da trắng không có gốc Tây Ban Nha, 50% cao hơn so với người mỹ gốc á và những người dân thuộc Thái Bình Dương. Người thổ dân vùng Alaska có tỷ lệ ung thư trực tràng cao nhất là: 89 trên 100.000 người.
Bà Siegel cũng cho rằng ở bất cứ lứa tuổi nào, “người mỹ gốc phi có nguy cơ 40% bị chết bởi ung thư đại trực tràng. Thường là chuẩn đoán phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Nguyên nhân là do hệ thống phân biệt chủng tộc mà nhóm dân số này phải đối diện hàng trăm năm nay.”
Những dấu hiệu nào khiến bạn nên thăm khám bác sỹ để biết mình có mắc ung thư đại tràng không?
Những triệu chứng chung bao gồm phân có máu, hoặc chảy máu từ trực tràng, bác sỹ cho biết.
Những triệu chứng khác bao gồm táo bón hoặc tiêu chảy, thay đổi thói quen đường ruột, phân dính sẫm tối màu, cảm giác thiếu máu, đau ở bụng hoặc chuột rút, buồn nôn, nôn mửa, hoặc giảm cân bất thường.
“Nếu bạn cảm thấy bất cứ điều gì lạ, bạn phải nói ngay” Dr. Salem cho biết. “Đừng bỏ qua bởi vì bạn bận công việc, hoặc bởi vì bạn vẫn còn trẻ, hoặc bạn đang còn nhiều đồ ăn trên đĩa”
Có phải những người trẻ có xu hướng không được chuẩn đoán sớm và họ không bàn luận về căn bệnh?
Thật không may mắn nhưng sự thật là vậy. Thời gian trung bình từ triệu chứng đến chuẩn đoán cho những người dưới 50 tuổi là 271 ngày còn đối với người trên 50 hoặc già hơn là 29 ngày – Dr. Siegel cho biết.
“Cả bác sỹ và những người trẻ đều có suy nghĩ là họ sẽ không bị ung thư”
“Một phần là do sàng lọc, nhưng không phải cả quá trình sàng lọc. Bệnh nhân trẻ tuổi có những triệu chứng, đôi khi từ rất lâu hàng năm trước. Vấn đề là những người trẻ thường không có đầy đủ bảo hiểm y tế so với người già, cũng bởi vì họ có ít tiền hơn. Họ suy nghĩ rằng – Mình mới 30 tuổi thôi, làm gì có vấn đề với sức khỏe mình cơ chứ, rồi mọi thứ sẽ ổn thôi”
Bà cho biết thêm, “đôi khi có những yếu tố gây xấu hổ nữa, ‘tôi bị chảy máu từ hậu môn…”
Dr. Salem cho rằng “đúng là cũng có xấu hổ. Không ai thích thú khi bị chảy máu cả, đặc biệt là chảy máu từ hậu môn. Đặc biệt ở người trẻ tuổi, họ không thích bàn luận hoặc tiết lộ những thông tin này. Điều này có thể hiểu và thông cảm. Nhưng đây là nghĩa vụ của chúng ta để thay đổi thói quen văn hóa này. Điều này là bình thường thôi khi đề cập đến tổn thương của bạn ở khu vực đó, hoặc bạn bị chảy máu, bạn bị táo bón, hay tiêu chảy”
Các bác sỹ cần phải làm tốt hơn trong việc đánh dấu những triệu chứng ở người trẻ vì biết đâu đó là ung thư đại tràng – chuyên gia cho biết.
“Bất cứ khi nào những bệnh nhân khoảng 75 tuổi có hiện tượng chảy máu trực tràng, chúng tôi đều yêu cầu đi kiểm tra ung thư đại tràng ngay” Dr. Salem. “Khi những người trẻ tuổi bị chảy máu trực tràng, đôi khi chúng ta cho rằng ‘đó là do bệnh trĩ hay do làm việc căng thẳng quá lâu”. Những dấu hiệu này sẽ tiếp diễn trong nhiều tháng hoặc năm, và giờ thì nó không còn ở giai đoạn 1 nữa mà ở giai đoạn 3 hoặc 4 rồi”.
Khi được nhận chuẩn đoán, bác sỹ cho biết, những người trẻ tuổi không nên cảm thấy ngượng ngùng.
“Tăng cường sự nhận biết, xóa bỏ kỳ thị, tất cả những thông tin nhận được sẽ được sử dụng để cứu nhiều mạng sống” – Dr. Siegel “Giữ bí mật không phải là ý hay đâu”.
Nguồn: www.nytimes.com
